Макро эдийн засгийн бодлогын уялдааны талаар эдийн засагчид ихэнхи тохиолдолд зөрүүтэй байр суурь баримталсаар ирсэн. Бодлогын өөр өөр хэрэгсэл, зорилтын өөр байдал нь эдийн засагчдыг ингэж өөр байр суурьтай байлгахад хүргэдэг нь нууц биш юм. Гэхдээ ямар нөхцөл байдал, цаг үеэсээ хамааран макро эдийн засгийн бодлогын уялдаа яригдах нь зөв ойлголт бөгөөд Монгол улсын хувьд төсөв мөнгөний бодлогын уялдааны асуудал өнөөдөр хүчтэй сөхөгдөөд байна.
Хөгжиж буй дунд орлоготой орны хувьд эдийн засгийн төлөвлөлтийг ул суурьтай, нөхцөл байдлын зөв уялдаатай хийж чадвал нийгэм эдийн засгийн өндөр хөгжилд хүрдэг гэдгийг өнөөдрийн БНХАУ, БНСУ зэрэг шинээр аж үйлдвэржсэн орнуудын сайн жишээ батлан харуулана. Эдийн засгийн төлөвлөлтийг гинжин(chain) хэлхээний жигд урсгалаар төлөвлөх нь хурдацтай тогтвортой өсөлтийг бий болгодог тухай Азийн орныг судладаг барууны судлаачид өөрсдийн судалгааны тайландаа бичсэн байна. Экспортыг дэмжих, импортыг орлуулах бодлогын төлөв, улс төрийн дэглэм гээд тал бүрийн өнцгөөс судлан өөр өөрсдийн дүгнэлтийг хөгжлийн өгсөн сайхан сайхан гарын авлага болохуйц материалуудыг нийтэлж байгаа энэ цаг дор Монгол улс өөрийн онцлогтой төлөвлөлтийг хийж байна. Богино, дунд, урт хугацааны бодлогын сонголт, сэтгэлгээ(технологи) хийгээд орлогын өөрчлөлтийн хурдац, хөрөнгө оруулалт зэрэг бусад хөгжингүй хийгээд буурай эдийн засагтай орнуудад учирч байсан бүхий л асуудал өнөөдөр бидний хамар шүргэм ойрхон ирээд байгаа ба зөв туршлагыг өөрийн онцлогоор дахин нотлох эсвэл..... болох нөхцөл өмнө байна.
Иймээс эдийн засгийн зөв төлөвлөлтийг хийхэд хамгийн түрүүнд бодлогын уялдааны асуудал яригдах учир бодлогын уялдаа яах аргагүй чухал ба судлаачид ч энэ зүг ихээр анхаарал хандуулах болсон. Энэ удаа МУИС-ЭЗС-н багш Б.Алтанцэцэг, Д.Баярмаа, Б.Ариун-Эрдэнэ нарын Хөрөнгийн дотогшлохи их хэмжээний урсгалын үе дэхь Мөнгө, Сангийн бодлогын харилцан хамаарал судалгааны зарим хэсгийг энд оруулсан ба нилээдгүй сайн анализ болсон гэж хувьдаа дүгнэсэн.
In recent years, Mongolia has experienced expansionary …scal policies followed by a restrictive
monetary policy. During the intensive economic growth period (2006-2008), the government took
measures to introduce various new subsidies, welfare programs and sharply increased wages
and salaries of public servants. Expansionary …scal and monetary policy during this period
increased the aggregate demand and pushed the economy beyond its long-run equilibrium.2 In
2007 and 2008 the in‡ation rate was 15.1 percent and 23.2 percent respectively. In‡ation rate
was substantially higher than 10 percent, the average of the last decade. At the end of the 2008,
the global economic crisis had impacts on Mongolian economy. During the world economic
crisis, the price of copper, key strategic product of Mongolia fell almost three times down to
US$3000 per ton from its historically highest level of US$7850 per ton. The economic activities of
Mongolia became slow and the economy went into a recession.3 During this economic downturn
the government needed to increase the expenditure and take measures to stabilize economy by
promoting the aggregate demand.
However, the government could not expand its expenditures as budget revenues went down
due to copper price decline. According to the monthly economic report of Mongolia which is
issued by the World Bank, the …rst half of 2009 saw a reduction of 7.2 percent in total budget
expenditure and net loan.4 Therefore, …scal policy has become a pro-cyclical policy instead of
being countercyclical.
In late 2008, there has been a downward pressure on the exchange rate of togrog due to
capital out‡ows following the economic recession. The Bank of Mongolia has tried to stabilize
the exchange rate of togrog and it has intervened in the foreign exchange market. From 4th
quarter of 2008 to 1st quarter of 2009, State’s reserve of foreign currency has declined almost
twice. Intervention without sterilization has resulted in a sharp fall in money supply growth.
Therefore, in the beginning of the recession the Bank of Mongolia has implemented tightening
monetary policy instead of expansionary one. However, allowing torgrog’s depreciation made
monetary policy more e¤ective and the BOM was able to increase money supply in the following
quarters.
Хөгжиж буй дунд орлоготой орны хувьд эдийн засгийн төлөвлөлтийг ул суурьтай, нөхцөл байдлын зөв уялдаатай хийж чадвал нийгэм эдийн засгийн өндөр хөгжилд хүрдэг гэдгийг өнөөдрийн БНХАУ, БНСУ зэрэг шинээр аж үйлдвэржсэн орнуудын сайн жишээ батлан харуулана. Эдийн засгийн төлөвлөлтийг гинжин(chain) хэлхээний жигд урсгалаар төлөвлөх нь хурдацтай тогтвортой өсөлтийг бий болгодог тухай Азийн орныг судладаг барууны судлаачид өөрсдийн судалгааны тайландаа бичсэн байна. Экспортыг дэмжих, импортыг орлуулах бодлогын төлөв, улс төрийн дэглэм гээд тал бүрийн өнцгөөс судлан өөр өөрсдийн дүгнэлтийг хөгжлийн өгсөн сайхан сайхан гарын авлага болохуйц материалуудыг нийтэлж байгаа энэ цаг дор Монгол улс өөрийн онцлогтой төлөвлөлтийг хийж байна. Богино, дунд, урт хугацааны бодлогын сонголт, сэтгэлгээ(технологи) хийгээд орлогын өөрчлөлтийн хурдац, хөрөнгө оруулалт зэрэг бусад хөгжингүй хийгээд буурай эдийн засагтай орнуудад учирч байсан бүхий л асуудал өнөөдөр бидний хамар шүргэм ойрхон ирээд байгаа ба зөв туршлагыг өөрийн онцлогоор дахин нотлох эсвэл..... болох нөхцөл өмнө байна.
Иймээс эдийн засгийн зөв төлөвлөлтийг хийхэд хамгийн түрүүнд бодлогын уялдааны асуудал яригдах учир бодлогын уялдаа яах аргагүй чухал ба судлаачид ч энэ зүг ихээр анхаарал хандуулах болсон. Энэ удаа МУИС-ЭЗС-н багш Б.Алтанцэцэг, Д.Баярмаа, Б.Ариун-Эрдэнэ нарын Хөрөнгийн дотогшлохи их хэмжээний урсгалын үе дэхь Мөнгө, Сангийн бодлогын харилцан хамаарал судалгааны зарим хэсгийг энд оруулсан ба нилээдгүй сайн анализ болсон гэж хувьдаа дүгнэсэн.
In recent years, Mongolia has experienced expansionary …scal policies followed by a restrictive
monetary policy. During the intensive economic growth period (2006-2008), the government took
measures to introduce various new subsidies, welfare programs and sharply increased wages
and salaries of public servants. Expansionary …scal and monetary policy during this period
increased the aggregate demand and pushed the economy beyond its long-run equilibrium.2 In
2007 and 2008 the in‡ation rate was 15.1 percent and 23.2 percent respectively. In‡ation rate
was substantially higher than 10 percent, the average of the last decade. At the end of the 2008,
the global economic crisis had impacts on Mongolian economy. During the world economic
crisis, the price of copper, key strategic product of Mongolia fell almost three times down to
US$3000 per ton from its historically highest level of US$7850 per ton. The economic activities of
Mongolia became slow and the economy went into a recession.3 During this economic downturn
the government needed to increase the expenditure and take measures to stabilize economy by
promoting the aggregate demand.
However, the government could not expand its expenditures as budget revenues went down
due to copper price decline. According to the monthly economic report of Mongolia which is
issued by the World Bank, the …rst half of 2009 saw a reduction of 7.2 percent in total budget
expenditure and net loan.4 Therefore, …scal policy has become a pro-cyclical policy instead of
being countercyclical.
In late 2008, there has been a downward pressure on the exchange rate of togrog due to
capital out‡ows following the economic recession. The Bank of Mongolia has tried to stabilize
the exchange rate of togrog and it has intervened in the foreign exchange market. From 4th
quarter of 2008 to 1st quarter of 2009, State’s reserve of foreign currency has declined almost
twice. Intervention without sterilization has resulted in a sharp fall in money supply growth.
Therefore, in the beginning of the recession the Bank of Mongolia has implemented tightening
monetary policy instead of expansionary one. However, allowing torgrog’s depreciation made
monetary policy more e¤ective and the BOM was able to increase money supply in the following
quarters.
