Хуудас

2010/12/31

Шинэ жилийн дүгнэлт

Хүн юу тарина түүнийгээ хурааж авна гэдэг мэргэн үгний санаа яг энэ мөчид орж ирж байна. миний хувьд зорилго итгэлийг энэ ондоо тарисан билээ. Тариачин хүн намар ургацаа хураадаг бол зорилтоо би шинэ оныхоо босгон дээр дүгнэж байна. Энэ онд хичээлээр олж авсан мэдлэг төдийгүй хийсэн бүтээсэнээрээ олж авсан мэдлэгүүд үнэхээр арвин байлаа ялангуяа чадвараар шалгагдсан мэдлэгүүд их байсаныг тэмдэглэх нь зүйтэй болов уу Энэ онд би ирэх жилийнхээ зорилго зорилтоо тодорхойлох болно өнөөгийн үр дүндээ ихээхэн баяр бахдалтай байна.
Амжилт бүтээл гэдэг үгийг олон янзаар ойлгож болно хамгийн том амжилтыг би эрүүл байх гэж ойлгож байгаа энэ ондоо та бүхэн эрүүл саруул энх байж амьдралын сайхан амж шимтийг амтлан амтлан Өглөө бүр үгийн сайхныг хэлэлцэж, Өдөр бүр хүний сайнтай учирч яваарай хэмээн ерөөгөөд Шинэ жилдээ шинэ бүхнийг санаачлаарай

Хүндэтгэсэн П.Хишигбаяр

2010/12/29

Сайхан зүйлс сайхан зүйлсийг дагуулдаг

Шинэ жил болохоор хүн болгоны нүд инээмсэглэлээр гялалзаж гоёлын даашинз, ганган гацуур энэхүү инээмсэглэлийг улам тодруулж сайхан зүйлсээр дэлхий ертөнц дүүрч муу муухай бүхэнд багтах зайгүй мэт санагдаж байна. Шинэ он гэхээр яагаад тийм их баяр цэнгэл болдогийг одоо хүртэл би ойлгоогүй явжээ. Бүтэн жил цуглуулсан зүйлсээ энэ хэдэн өдөр тарааж байгаа хүнийг харлаа, бүтэн сар хийсэн зүйлээ нэг бяцхан хүүд зүгээр л май гээд өгч байгаа нэгнийг харлаа, хийсэн зүйлсээрээ, шагналын дараа бахархаж байгаа нэгнийг ч харлаа, хийж бүтээхийн төлөө андгай өргөж байгаа нэгэнээ ч харлаа сайхан зүйлсийг шинэ жил авч ирдэгийн байна, сайхан зүйлсээр хуучин он үдүүлдэгийн байна. Хүний сэтгэл гэдэг ариусахын мөн чанартай байдаг болохоороо сайхан зүйлсийн төлөө үргэлж тэмүүлж, түүний төлөө тэмцэж байдаг аугаа учиртайн байна. Бодол гэдэг бодлоо дагуулдагын байна. Бодлын мөн чанар гагцхүү гэгээрэх л байдагын байна. Шинэ жилээ шинэ эрч хүчээр угтах хэрэгтэйн байна. Сайхан зүйлс сайхан зүйлсийг дагуулдагын байна.

2010/12/27

Chartered Financial Analyst (CFA) Certification

In the world of finance there are many levels of education and merits that one can earn in order to enhance his/her attractiveness as a job candidate and ability once working. These can be an MBA, Masters in finance or accounting, Bloomberg Certification, and Chartered Financial Analyst (CFA) -among many others.. The main focus of this article is going to be the CFA certification. With a CFA certification, the world of financial jobs is yours. Many people do not know about being a CFA or exactly what a CFA is. First of all, a CFA is someone in the financial field who has completed the CFA program, a series of high-intensity and high-difficulty examinations covering advanced financial concepts. Becoming CFA certified requires hours dedicated to the self-taught program. We will discuss what CFA is, how to become a CFA, and the importance and benefits of becoming a CFA.

CFA covers topics like ethics, accounting, and other advanced finance. The CFA website has a detailed outline of topics, but we will mention some of the big ones. First of all, in ethics the exams cover professionalism and practices. It talks about how to carry yourself and act both in and out of a professional setting. It also talks about not breaking the rules or law. The tests also cover mathematical and quantitative fields. Fundamental areas discussed are statistics, time value of money, interest, time series, and securities analysis. General microeconomic and macroeconomic concepts are covered in the next section. After economics naturally comes corporate finance and financial analysis. Equity, fixed income, and financial engineering topics such as derivatives are then covered. The final section deals with “portfolio management and wealth planning.” As can be seen, there is a natural progression of topics from basic to very difficult. In terms of material, post-graduate program materials are covered. Some sort of masters or MBA is just about required in order to successfully complete the program. The requirements of the program are four years of college or qualified work or some combination of the two. While only a bachelor’s degree is required, most people would not be able to complete the program because of the difficulty of the material and amount of time required to study. Becoming a CFA takes time and effort. First of all, a CFA candidate must be accepted into the program. The CFA Institute will look at education, experience, and merit. After being accepted into the program, CFA candidates must study from CFA course books. The CFA Institute recommends studying 250+ hours for each test, which are given in June and December. The program consists of three tests, each covering different and progressively more difficult topics. If a test is failed, the examinee may re-take the test as many times as needed. There is no limit to the time a candidate takes to complete all three exams. The only problem is that there is a fee for each test, so failing multiple times can get expensive. After completing all three exams successfully, the CFA certification is yours and, in turn, so are most financial jobs.

There are many benefits to becoming a CFA. These benefits range from prestige, knowledge, and networking. You will have power in the job market. Employers will trust you, see your dedication, and understand that you are intelligent, even a step above other potential employees. Being able to put CFA on your resume is invaluable. Any employer will feel confident in your ability if you become a CFA. Also, the certification will allow you to progress in your career because of the title and because of the knowledge gained from being a CFA. Also, becoming a CFA carries a network of elite, high ranking financial executives. The CFA program gives you networking beyond what you would normally get, since CFA’s look out for each other. Becoming a CFA makes you a leader and gives you the opportunity to become a leader in an organization.


source: http://equity-research.com/

2010/12/26

Дүнгээр хөөцөлдөх нь

Сүүлийн үед энэ дүнгээр хөөцөлдөх асуудал ойр хавьд ихээхэн тохиолдоод байгаа учраас л энэ сэдвийг нйитэлж байгаан. Дүнгийн тухай урьд нь нэг удаа дурьдаж байсан санагдана. Мэдээж би муу дүн ав гэж суртал хийхгүй лдээ гэхдээ дүнгийн мөн чанарыг ойлгох хэрэгтэй байхаа тэгээд дараа нь тэр дүнгээ хөөцөлдвөл ч. Гэхдээ мөн чанарыг ойлговол бараг хөөцөлдөхгүй биздээ. Дүн бол тухайн хичээл(эсвэл тухайн зүйл)-д өгсөн тэр багшийн үнэлгээ болохоос хувь заяан дээр нь тамга шиг дарсан толбо биш мэдээж богино хугацаанд үр ашигтай урт хугацаанд үр ашиггүйн ч хаашаа юм гэхдээ ихээхэн ач тус өндөр л лав биш. Хамгийн гол нь тэр өөрийн хүсээд байгаа дүнгээ авахын тулд хөдөлмөрлөх хэрэгтэй болохоос биш багшаас гуйх нь оновчгүй биз. Заримдаа доод курсын дүү нар, зарим найз нартайгаа ярихаар надаас өмнө жилийн хэрэглэж байсан хичээлийн материал, бэлэн хийсэн эссэ, шалгалтын цааснуудыг асуух юм. Яах нь вэ гэхлээр дараа семистэрээс хичээлийг жинхэнэ утгаар нь хийнэ гол нь надад эхлээд жоохон туслаадах гэх маягтай. Гэтэл дараа семистер нь за арай л барахгүйн байна багшаас л гуйхаас арай ч "C" нь ч юу юм бэ гэх юм. Болохгүй бол унанадаа гээд зарим нь хээв нэг авна шүү. Миний бодлоор энэ бол хүүхдүүдийн сэтгэлгээнд суусан гажиг бөгөөд ажил дээр гарахаараа энэ гажиг мөнгө болвол ч юун тэр ажил мөн хэцүү байдал руу шилжинэ дээ. Нөгөө талаас нийгэм маань дүнг ихээхэн хайрладаг болохоор бид дүнд хайртай байдын болов уу. Манай аав ээжийн үеийнхэн(1950-60аад оныхон) бол яг тэр соц тогоонд чанагдаад ОНЦ-ууд бол үргэлж манлайлагчид ОНЦ бас дахин ОНЦ. Ямар сайндаа л манай ээж намайг судалгааны уралдаанд орохоор чиний дүнд ч наад зүйл чинь хэр нөлөөтэйн гэдийн. За дараагийн буюу 70-аад оныхон Одоо зах зээл дээр ид бужигнуулж байгаа нийгмийн төлөөлөл эд нэр ч яг залуу байхдаа тэр шилжилтийн үе гээчийг үзчихсэн ДҮН, Мөнгө 2-ийг жинхэнэ мэдэрсэн нөхдүүд яг үнэнийг хэлэхэд ёсзүйгүй талдаа худалдан авах хандлага дээр суурилдаг гэхүү дээ. За миний хуваалтаар үлдсэн буюу хувьсгалын дараах нөхдүүд за миний үеийнхэн гэхүү дээ. Бид дүнгээр лоозогнохгүй байх харьцангуй боломжтой нийгмийн хэсэг лдээ гэхдээ биднийг үнэлж цэгнэдэг хэсэг маань дүнгээр лоозогногчид байгаа учраас бидний ихэнхи маань дүнг хайрлах нь ихсээд байна. Бодит чадварын эрэл бол хамгийн чухал шүү. Миний ойлгодог бодит чадвар нээх том биш ээ MS-XLS-ыг тодорхой түвшинд хэрэглэдэг мэдээлэл цуглуулах сувгуудыг өргөн хүрээнд мэддэг, албан бичиг боловсруулдаг гэх мэт бол эхний ээлжинд дүнгээс хавьгүй чухал бодит чадварууд. Эцэст нь хэлэхэд дүнгийн асуудал нийгэмд(магадгүй заавал дүн гэдэг утгаар илрэх албагүй) яршиг төвөг удаад байна шүү. Дүн бол нэг үзүүлэлт бол мөн гэхдээ чухлын тоонд бол орохгүй тиймээс өөрийн чухал гэсэн зүйлээ бодитойгоор олох нь чухал. Ким Ү Жүний хэлсэнээр " Хорвоо дэлхий уужим, Хийх ажил их байна" даа мөн үү.

2010/12/24

Ажлын эхний гараа

Би их сургуульд ороогүй бол одоо хаана лааз өшиглөж явааг бүү мэд гэхдээ ямар ч байсан өдийд бол 500 мянгаас дээш цалинтай, машинтай saysii маягийн нөхөр байх болов уудаа(яг ний нуугүй хэлэхэд би өөртөө их итгэлтэй хүүхэд байсан учраас дээрхи зүйлд хүрсэн байх болов уу гэж санаж л байгаан). Гэтэл их сургууль гэдэг тогоонд чанагдаад дээрхийн аль ч байдаггүй нэг ногоон куртиктэй нөхөр л одоогийн байдлаар явж байна даа. (Нэг зүйлийг сануулахад нээг их мөнгө төгрөг машины амбицтай хүн гэж бодох вий гол нь алдагдсан боломжийн өртгөө тоон болон харьцуулсан утгаар л гаргаж байгаа санаа л тэр)
Иймээс ажлын эхний гараагаа хаанаас аль цэгээс эхлэх вэ гэсэн бодлын үндэсийг Мөөгий тавьсанаар бодож гарч байна даа. Уул нь ч 3-4 н бодсон газар ч байна лдаа харин skill or ability дутахын биш байгаа гэсэн зовнил төрөөд байдаг. Гэхдээ ямарч байсан ажил дээр гарахад зайлшгүй үндсэн аксиомуудыг эхнээс аваад сурч байгаа "хамгийн гол баримтлах зүйл бол шударга ёсзүйтэй ажиллаж хамт олонч байхыг их хүсэж байна. Дараагийн ээлжинд энэ албан бичиг боловсруулах чадвар гээчийг эзэмших өрнүүн их хүсэл байгаа даанч жоохон замбараагүй бичээд сурсанаас болж хурдан засарч өгөхгүй л байна(Гэхдээ нэг үеэ бодвол ахисан шүү). 3-рт өөрийгөө хөгжүүлэх боломжуудыг цаг хугацаатайгаар гаргаж сурах ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, гээд байвал өнөөдөр дуусахгүйн байна лээ. Яагаад заавал ажлын эхний гараа чухал гэж миний бодлоор бол "гараа сайн бол бариа сайн "гэдэг логикыг баримтлаад богино хугацаанд өөрийгөө нээн илрүүлж, танин мэдэх явдалтай уялдаж байгаан. Ялангуяа эдийн засаг, санхүүгийн мэргэжил эзэмшиж байгаа учир бодол холтой, хөл хэл хурдан, түүнээс дутахгүй мэдрэмжтэй байх нь ихээхэн чухал байх шүү. Ямар ч байсан анхны алхамаа зөв гишгэхсэн дээ. Мөн үү

2010/12/21

Төсөөлөл бол мэдлэгээс ч хүчтэй эд

Эдийн засгийн ухаанд суралцана гэдэг хамгийн өргөнөөс гүн агаад учир утга руу умбаж буй төсөөлөл юм шиг. Сайтар суралцсаны эцэст хамгийн энгийн үзлээс харах нь хамгийн өргөн гүн утга руу хязгааргүй тэмүүлдэг гэж ухаантанууд үздэг ажгуу. Эйнштейн нэгэн удаа хэлэхдээ: Төсөөлөл дотор бүгд бий. Энэ бол ирээдүйн одоо цаг юм. Төсөөлөл бол мэдлэгээс ч илүү чухал шүү.” гэсэн гэдэг. Миний хувьд энэ амьдралын төсөөлөлөө сайтар боловсруулж бодит биелэл болгох их үйлсийн аяны эхэнд л явж байна, одоо энэ замд хэрэгцээтэй хүнсээ(санхүүгийн мэргэжилээ) базааж л байна. Уул нь энэ замналд биед тээргүй чанартай боловсронгуй хүнс л хамгийн хэрэгтэй байна гэтэл ихээхэн ач холбогдол багатай ихээхэн хүнд зүйлсийг л цуглуулаад байх шиг. би бодитой төсөөлж сурч байгаа би төсөөлөхийг мэрийж байгаа. Би төсөөлж л байна. Санхүүгийн цонхоор төсөөлж түүнийгээ амьдрал дээрээ харж чаддаг хүмүүс ихэнхи нь амьдралд амжилттай, идэвхитэй аж төрдөгийг харж байна. Төсөөлөл...

2010/12/18

Үүсгэл орчин (Нийгмийн сүлжээ)

Сошиал медиа гэх ойлголтийг нийгмийн сүлжээ гэдэг орчуулга нь надад илүү дээр санагдаад байна. Ер нь мэдээллийн гэж нэрлэгдэх өнөө үед нийгмийн сүлжээ нь шинээр гарч ирж буй цоо шинэ Вертуал орон зай бөгөөд миний онолоор бол "үүсгэл орчин" хэмээн нэрлэж болохоор санагдаж байгаан. Учир нь энэ орон зайд зарим нэг хүний илрээд байдаггүй нуугдмал төрөлхийн зан ааш нь зарим нэг талаар илэрдэг бөгөөд түүнийгээ нийгмийн сүлжээ хэлбэр лүү хөрвүүлж буй учир "үүсгэл орчин" гэж нэрлэх нь зохистой мэт. Эндээс одоо эдийн засагт энэ үүсгэл орчин хэрхэн нөлөөлдөг талаар бодоод л байна. Эдийн засгийн акул хөрөнгө оруулалтын "гуру" Warren Buffett -аар эдийн засгийн царыг жигнэж байсан бол одоо Facebook-г үндэслэгч Марк Цукерберг гэх залуугаар эдийн засаг цусаа сэлбэж түүний үйл хөдлөлийг хянамгай ажиглах боллоо. Эндээс юу дүгнэх вэ гэвэл эдийн засаг дараачийн алхамаа эргэл буцалтгүйгээр хийж эхэллээ. Бид ч гэсэн энэ үүсгэл орчинд зохицох боломж байгаа л байх, гэхдээ гол нь MIND лдаа.

2010/12/16

Урт хугацаанд хийх зүйлсээ богино хугацаанд төлөвлөхсөн

Хүн өөрийгөө мэдрэх боломж хэр байдаг тухай би сүүлийн үед бодох боллоо. Ер нь энэ орчлон дээр абсолют юм гэдэг ихээхэн цөөхөн мэт санагдаж байна. Яагаад ийм гутарнги зүйлийн тухай ярих болов гэсэн асуулт байж болно лдоо. Хамгийн гол нь өөрийн мөн чанарыг нээн илрүүлэхэд олон зүйл садаа болж байгаад л хэргийн мөн чанар байгаа болов уу. Их сургуульд орлоо удахгүй төгсөх юм шиг л байна гэтэл мэдсэн зүйлсийн жин хэмжээ бага төдийгүй өөрийн итгэл итгэлцэлийн уг чанараа мэдрэхэд яавч хүрэлцэхүйн байна. Эдийн засгийн үзэгдлийг судлана гэдэг явж явж хүний үйл хөдлөлийг мэдрэх явдал л болдог гэж Роберт Шиллерийн үгийн санааг одооноос л жоохон ойлгох гээд байх шиг. Сайн санхүүч болох хэрэгтэйн байна гэсэн бодол Анх Их сургуулийн хуваарийг сонгосон цагаасаа өдийг хүртэл л бодож байна цаашид ч гэсэн бодох л байх гэхдээ дан ганц бодсон эсвэл тэрхүү зүйлийн төлөө хангалттай сайн хөдөлмөрлөж чадахгүй байгаагаас хамаараад урт хугацааны төлөвлөгөөгөө богино хугацаанд гаргаж чадахгүй л байна.

2010/12/14

MONGOLIA CAN BE A BIG COAL PLAYER IN THE WORLD

The international conference of coal investors to Mongolia entitled “Coal Mongolia 2010” will seek to put Mongolian coal on the international market, to expand channels of coal sales internationally, to open up corridors of coal transport, attract investment onto coal exploration and extraction projects etc.

more... http://www.mongolia-investment.com/

2010/12/13

"МУИС-ЭЗС" VS "СЭЗДС " VS "PECULIAR"

Манайхан Санхүү Эдийн засаг МУИС-Эдийн засаг 2-г уралдуулж аль нь илүү вэ зэргээр сорих явдал миний нүдэн дээр олон удаа гарч байлаа. Эдийн засгийн сургууль бол улсын сургууль тэр дундаа National шүү дээ гэх эсвэл СЭЗДС бол хувийн, яг энэ чиглэлээрээ дагнасан харьцангуй менежмент сайтай гэх нь ч бий. Ерөндөө бол 2-уулаа сайн байх нь манай нийгэмд хэрэгтэй л дээ. Эдийн засгийн чиглэлээр явагддаг томоохон уралдаан тэмцээн, судалгааны ажил, эрдэм шинжилгээний хурлуудад энэ 2 сургуулиас тэргүүн дэд байрыг нь авах олонтоо харагддаг. Гэхдээ тэнд сургууль хоорондын өрсөлдөөн биш харин хувь хүн хоорондын өрсөлдөөн явагдаж байгааг сайтар анзаарах нь чухал зүйл. Ахисан түвшний судалгаа хийх мэдээлэл, чадварыг багш нар, сургуулиас өгөх нь юу л бол. Надад МБ-ны нэг дарга ах яриж байсан түүний хэлсэнээр Сүүлийн үед дээрхи 2 сургуулийг төгсөж байгаа залуучуудын мэдлэгийн түвшин болоод хувийн зохион байгуулалт үнэхээр муудсан магадгүй сургалт байх гэхдээ үүнд орчин ихээр нөлөөлөөд байх шиг байна гэсэн шүү. Тэхээр орчин бүрдээгүйгээс сэтгэлгээний хувьд хямрал бий болж байна гэсэн нэг дүгнэлт гарч ирлээ. Нөгөө талаас Дүнгийн ТӨЛӨӨ сургалтын орчинг бүрдүүлэх хандлага ажиглагдаад байх шиг байна. ДҮН бас дахин ДҮН. Ялангуяа дүнгээс болж хүн чанараа гээх тохиолдолууд миний нүдэн дээр олон удаа давтагдаад байдаг. Дүн бол ямар нэг талаасаа үнэлгээ, индикатор гэхдээ бол абсолютны үзүүлэлт бол биш. Гэтэл багш нар, ээж аав, найз нөхөд гэх мэт хүрээлэн байгаа орчины хүмүүс нь энэхүү үзүүлэлтийг голчилдог хэвийн биш үзэл баримтлалтай байдаг. Хувь хүний чадавхийг голчилдог орчин Монголд бүрэлдэн тогтох хөврөл явагдаж байна, энэ бол үнэхээр сайшаалтай. Өнгөрсөн жил Худалдаа Хөгжлийн Банканд орох хүсэлтэй залуусыг anket бөглүүлэхдээ ямар албан тушаал сонирхож байгааг нь бичүүлсэн бөгөөд яг тэр ажилд нь тохирохуйц шалгалтаар дүгнэж тэр албан тушаалд нь авсан гэж байна лээ. Гэхдээ харамсалтай нь ихэнхи нь тэнцээгүй гэсэн лдээ. Эндээс харахад сайн мэргэжилтэн(<Өөрийгөө үнэлдэг, Бусдаар үнэлүүлж чаддаг, Амбицтай хандаж чаддаг, Хамгийн гол нь бусдыг хүндэлж чаддаг>) болохын төлөө бус сайн дүнтэн болохын төлөө суралцаад байдаг оюунтанууд болжээ. Сайн сурах бидний зорилго мөн гэхдээ эцсийн моментуудад хэрэг болох зүйлсийг сайна сурах нь л эцсийн зорилго байх болов уу!!. Одоо эхлэсэн яриандаа буцаад орвол "МУИС-ЭЗС" VS "СЭЗДС "гэдэг асуулт ямар ч утгагүй болох нь харагдаж байгаа бөгөөд гагцхүү хувь хүний чадавхи түүнийгээ хэр сайн дайчилсанаас л хамаарах ёстой.

2010/12/11

Монголчуудад дэлхий итгэж байна Одоо бидэнд ёсзүйтэй ажиллах л үлдлээ.

Саяхан Хонгконгийн бирж дээр ER өөрийн IPO өө MMC нэрээр гаргаад одоогоор тун амжилттай явж байтал Хүннү коал Австралийн бирж дээр хамгийн амжилттай IPO хийсэн компанаар тодроод бас тун удаагүй байтал "Харанга реосурс" амжилтын харанга дэлдэн анхдагч зах зээлд 125 сая ширхэг хувьцаагаа A$ 20 центээр үнэлэн гаргажээ. Хувьцааны нээлтийн ханш буюу анхны арилжаа 54 центээр эхэлсэн гэнэ шүү Арилжааны эхний өдөр хувьцааны ханш хамгийн дээд үедээ 56 цент хүрчээ. Энэ өдөр хоёрдогч зах зээл дээр нийтдээ 8,028,274 ширхэг хувьцаа дөрвөн цагийн турш арилжаалагдсан байна. Арилжааны нийт дүн нь A$4,218,550.10 гэсэн үзүүлэлттэйгээр нэгж хувьцаа 53.5 центээр хаагджээ.Өссөн хувиар 167.5, хамгийн өндөртөө 180 хувиар өссөн нь сүүлийн жилүүдэд дэлхийд байгаагүй өндөр үзүүлэлттэй нээлтийн өдөр боллоо гэсэн үнэлгээг биржийн мэргэжилтнүүдээс авсан байна. Энэ нь 20 центээр бодоход A$37.4 сая долларын үнэлгээтэй компани нэг өдрийн дотор A$99.9 саяын зах зээлийн үнэлгээтэй хувьцаат компани болон төрж байгаа хэрэг юм. 8 сая гаруй ширхэг хувьцаа арилжаанд орсон нь маш амжилттай IPO гэж Австралийн хөрөнгийн биржийн захирлууд Haranga Resources-ийн төлөөлөгчдөд баяр хүргэсэн байна гэж тэмдэглэсэн байхын. Миний бодоход дэлхийн томоохон биржүүдэд Монголчуудын хувьд гараа нилээдгүй сайн байгаа шууд анзаарагдаж байна. Одоо бидэнд улс орныхоо хэтийн төлөвийг зөв үнэлэж макро эдийн засгийн бодлого төдийгүй, иргэдийн сэтгэлгээнийхээ түвшинд хүртэл ёсзүйтэй ажиллаж чадах аваас хөгжлийн алтан босго нилээд дөхсөн санагдаж байна. Мэдээж өөдрөг оптимист талаасаа л бодох хэрэгтэй энэ бол бас л чухал сэтгэлгээ гэж бодож байна. Ёр бол хөрөнгийн зах зээлд ажиллах гэдэг нь цэвэр итгэлцэл тэр дундаа ёс зүй л байдаг гэж БАГШ маань хэлдэг байсан. Энэ утга мөн чанараа алдвал дамын наймаа, захаас ялгагдах шинж байхгүй лдээ. Манай компаниуд ингэж амжилттай явж байгаа дээр бид дотоодынхоо хөрөнгийн зах зээлийг хөл дээр нь босгох хэрэгтэй байна. Мэдээж яаж хөгжүүлэх вэ? Байшин барилга, дотор нь сууж байгаа нөхдүүдийг менежментийн ч юм уу маанагийн ч юм уу хувьчлалаар хувьчилсанаар дэвшил гарна гэдэг тун эргэлзээтэй. Гол нь иргэдийн хүлээлт, тэдний ойлголт, ухамсар сэтгэлзүй, эдийн засгийн байдалаас шууд хамааралтай болчоод байгаа нь л хэргийн учир болов уу. Жишээлбэл бидний хийсэн судалгаанаас дараахь санал зөвлөмжийг гаргаж тавьсан юм.
1. Давхар листингийн хөгжлийг Хөгжүүлэх, биржүүдийн хамтын үйл ажиллагааг арга замыг
судлах. Ялангуяа Хонгконг, Австрали, Шанхай, Солонгосын биржүүдэд
2. Дотоодын аж ахуйн нэгжийн дийлэнхи нь цар хүрээний хувьд жижиг хэвээр, гадаад
санхүүжилтийн ихэнхи нь цөөн тооны томоохон гадаадын хөрөнгө оруулагчдаар
хязгаарлаж байна.
3. Байгууллагаархи хөрөнгө оруулагч нарын эрхзүйн болон эдийн засгийн орчин:
Жишээлбэл Кастодианы асуудал
4. Аж ахуй нэгж компаны зэрэглэлийн байдал түүний шинжилгээ, мэдээлэлийн тархац(Энэ
чиглэлээр судалгаа боловсруулж байна.)
5. Дунд болон урт хугацааны засгийн газрын буюу түүнтэй тэнцэхүйц өндөр чанартай бондын өгөөжийн муруйг тодорхойлох, хөгжүүлэхээр төлөвлөсөн орон сууцны зээлээр барьцаалсан үнэт цаасны зах зээл нь энэхүү өгөөжийн муруйг тодорхойлоходхамгийн тохиромжтой бенчмарк болно.(Дэлхийн банкны илтгэлд дурдагдсан.)[1]
6. Саалиа бэлдэхээс саваа бэлд буюу арилжаа огцом тэлэх нөхцлийг хангах зорилгоор Үнэт цаасны клирингийн төв болон Төвлөрсөн Хадгаламжийн төвийн үйл ажиллагаа явуулах чадамжийг нэмэгдүүлэх
7. Эцэст нь зүгээр л ёс зүй бас дахин ёс зүй

Юутай ч хөгжлийн бараа бидэнд харагдсан гэдэгт би итгэлтэй байгаа тэрхүү хөгжилд зөв суурьтай хүрэхэд эдийн засгийн алсын хараатай, тогтвортой бодлого төдийгүй иргэдийн , төрийн ёс зүй хамгийн ихээр нөлөөтэй байна.

Монголчуудад дэлхий итгэж байна Одоо бидэнд ёсзүйтэй ажиллах л үлдлээ.





[1] Жич: Энд хувийн секторыг шахан гаргах үзэгдэл явагдах уу миний бодлоор бол орон сууцны үнэтэй холбоотой учраас харьцангуй үзүүлэлт гэж ойлгож байна. Суд



Миний ах

Миний хувьд Ахынхаа тухай бичиж байна гэдэг үнэхээр томоохон зүйл юм. Ер нь аливаа хүний тухай бичнэ гэдэг өөрөө их жигтэй бөгөөд хэцүү байдаг лдаа. За миний ахын хувьд хөлийг минь дөрөөнд гарыг минь ганзганд хүргэсэн амьдралын томоохон ачтан билээ. Ер нь бол соёлын тэргүүний ажилтан Батболдын "Ахын сэтгэл" гэдэг дууг сонсохоор л ах минь бодогдоод нүдэнд нулимс бүрхээд ирдиймдаа. Миний бодлоор ямарч хүний амьдралд нэг чухал хөшүүрэг байдаг. Миний бидний хувьд тэрхүү бодит хөшүүрэг бол Миний ах минь байдаг. Тэр хүний минь хэлсэн үг, сургааль нь чихэнд биш зүрхэнд хоногшдогоороо үнэхээр гайхалтай. Ахдаа цаашдын ажилд өндөр амжилт, амьдралд нь аз жаргал сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөж дүү чинь үгээр төдийгүй үйл хөдлөл амжилтаараа ахынхаа ачийг үргэлж хариулж явна ааа.

Ахын сэтгэл

Дэлгэж барьсан хадаг шиг

Дээдлэн хайрлах нутгийн уулаа

Дэндүү их хайраар өсгөсөн

Дэлхийд ховорхон миний ханагар ах минь ээ

Дахилт:

Дэндүү их хайраар өсгөсөн

Дэлхийд ховорхон миний ханагар ах минь дээ

Санаж хүлээсэн сэтгэл шиг

Сүслэн залбирдаг нутгийн уулаа

Сайханаас сайхан амьдралд минь сургасан

Сэтгэлд ганцхан миний түшиг ах минь дээ

Дахилт:

Сайханаас сайхан амьдралд минь сургасан

Сэтгэлд ганцхан миний түшиг ах минь дээ

Аавын гэрийн хоймор шиг

Алсаас бараатай шүтээн уулаа

Алдаа оноог наддаа таниулсан

Амьдралд хатуужсан миний түшиг ах минь дээ

Дахилт:

Алдаа оноог наддаа таниулсан

Амьдралд хатуужсан миний түшиг ах минь дээ

Дэндүү их хайраар өсгөсөн

Дэлхийд ховорхон миний ханагар ах минь дээ

Дэлхийд ховорхон миний түшиг ах минь дээ


2010/12/05

ECONOMIC REVIEW OF MONGOLIA

Сар бүр макро эдийн засгийн анализийг хийж блогтоо нийтэлж байхаар боллоо. Учир нь NSO-ийн мэдээлэл авах эрх бүхий D эрхтэй болсон. Нөгөө талаас блог дээрээ уламжлал болгосон нэг зүйлийг хийх хэрэгтэй зэрэг шалтгаанаас үүдсэн. Та бүхэн энэ дагуу надад зөвлөж байхыг хүсье. Эхний ээлжинд template in design болон бусад зүйлсийг судалж байна.

2010/12/03

Санхүүгийн чиглэлээр сурч байгаа оюутнуудын унших хэрэгтэй материалын жагсаалт

Энэхүү зүйлийг өнгөрөгч 3 сард ангийнхндаа зориулж хийж байсан юм. Тэр үед Багш маань бид нарт Санхүүчийн мэргэжлийн ЁС ЗҮЙ гэдэг хичээлийг орж байлаа. Энэ хичээл бол миний их сургуульд үзсэн хамгийн гайхалтай хичээл бас үзэл санааны гайхамшиг байсан. Тэр үед Отгоогийн блог дээрээс авч бас өөрөө нэмж энэ нийтлэлийг бичээд

Сурна гэдэг урахын нэр мөн үү

Оюутнуудын дунд зохиогдох том жижиг эрдэм шинжилгээний хурлуудын тоо олширчээ. Намайг бага байхад(2-3 жилийн өмнөх) одоогийнхоос арай цөөхөн болдог байсан санагдана. Хурлын тоо ихсэж хүүхдийн идэвхи буурч байгаа гэсэн сөрөг үр дүгнэлтийг миний бие хийж сууна. Нөгөө талаас судалгааны чанарын асуудалыг бас ихээр тавих шаардлагатай юм болов уу!!. Шинжлэх ухаан өөрөө хатуу мөн чанар дээр үндэслэгдсэн байдаг гэж Манай багш маань хэлсэн юм. Худал зүйлийг шинжлэх ухаанаар нотлох эсвэл худал үр дүнг зарлах нь ямар л байдаг бол. Судалгааны ажил хийх гол зорилго бол миний бодлоор өөрийн мэдлэг муутайгаа мэдэрч цаашид үр дүнтэй зүйлийг хийх сувгийг олдогт оршдог болов уу. Судалгааны ажил хийж сурсанаар ёстой л урж өгөх тийм чадамж боломжийг өгдөг гэж зарим хүмүүс үзээд байгаа нь ямар л бол.

Чавганц

Нэг юмыг улиг болтол үглэж суудаг хүнийг Монголчууд Чавганц шиг гэдэг санагдана. Миний нөхцөл байдалд бол яг иймэрхүү байдалд орчоод байгаа мэт санагдаж байна. Учир нь би танидаг хүмүүстээ(Сэтгэлээсээ ярьдаг) зарим нэг зүйлийг байнга ярьсаар байгаад чавганц болж байх шиг байна. Уул нь ухаантай хүмүүс хүний алдаанаас тэнэг хүмүүс өөрийн алдаанаас суралцдаг гэдэг дээ. Аминхандаа ухаантай болгох гэсиймуудаа хаашаа юм. Гэхдээ хүн хүнүүд хүмүүс MIND аа солихгүй бол болохгүй болж дээ.

2010/11/27

Улиралын шинжтэй эдийн засаг.... Мөнгөний бодлого


Манай эдийн засагт мөчлөг төдийгүй улиралын нөлөөлөл ихээхэн ажиглагддаг. Мөнгөний бодлогын нөлөөлөл мөн улиралын нөлөөлөлтэй хэрэгжих нь тодорхой. Монгол Банкнаас гаргасан 2011 оны мөнгөний бодлогын ерөнхий чиглэлд инфляцийг нэг оронтой тоонд барина мөн Дунд хугацааны эдийн засгийн өсөлтийг хангах, зорилтыг тавьж мөнгөний нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх зэрэг зорилтуудыг тавьсан байна. Энэхүү зорилго уул нь хэт сангийн тэлэх бодлогын нөлөөгөөр зорилтондоо хүрэхгүй байдал бий болж болзошгүй. Уул нь Дотоодын Нийт Бүтээгдэхүүний алдагдалыг харахад зорилго нь биелэх боломж байгаа нь харагдаж байна.

Одоогоор эдийн засагт инфляцийн түвшин харьцангуй тогтвортой байж болохоор харагдаж байна. Миний бодлоор манай эдийн засаг Логистикгүй байгаа байдал л үнийн өсөлтийн шалтгаан болоод байна. Мэдээж Инпортлогдсон инфляци зохих хувиар оршин байгаа гэхдээ дотоодын эрэлтийн шалтгаанаас үүдсэн үнийн өсөлт голлох хувийг эзэлж байна. Ялангуяа махны үнэ. Үүнийг шийдэх олон арга байдаг. Нөгөө талаас улиралын шинжтэй огцом Эрэлт жишээлбэл Цагаан сарын үед бүх зүйлсийн үнэ нэмэгддэг зэрэг олон шалтгаан байна. Мөнгөний бодлогын талаар судалж л байна....

Мөчлөгийн төсөв..... Санагдаж байхын

Дөнгөж саяхан улсын төсөв батлагдлаа. Эндээс төсвийн төслийг татаж аваарай. Forum.mn дээр дэлгэрэнгүй анализ гарсан байна лээ. Миний мэдлэгийн түвшин төсөвт анализ хийх хэмжээнд хүрээгүй байна лдаа. Гэхдээ макро талаасаа бодоход мөчлөг дагасан төсөв сангийн тэлэх бодлого нь 2008 оны санхүүгийн хямралын үед ямаршуу нөлөөтэй гэдгийн уул нь нилээд сайн харуулсан шиг санагдаж байхын. Эдийн засаг борц шиг хатсан тэр үед нийт Эрэлтийг идэвхижүүлэх гэхэд улсын данс аль хэдийн улайдчихсан бас үнийн өсөлт хоёр оронтой тоонд орчихсон Мөнгөний бодлогыг зөөлрүүлэх боломж хомс мөн зээлийн хөөсрөлт үүсч банкууд нисчихгээд ямар хэцүү байсан санагдаж байхын. Зэсийн үнийн савалгаа болон импортлогч орны зовлон бас эдийн засгийн буруу бүтэц зэргиин хэцүү байдал үргэлжилж байгаа санагдаж байхын. Дараах зургаас харахад л бүр зүйл ойлгомжтой Санагдаж байхын
Гэтэл мөнгөний бодлого сангийн бодлогыг уялдуулах хэрэгтэй гэж ихэнхи хүмүүс үзээд байдаг. Мэдээж Монгол улс нь Төв банк болон Сангийн яамыг үндсэн гуйвалтгүй эрх ашгаар удирдаж байгаа тохиолдолд бол мөнгөний хатуу бодлого болон сангийн урамшуулах бодлогын хослолоор эдийн засгийг удирдаж байна гэдэг бол нээг их гайхаад байх зүйл биш. Гэтэл яг энэ үед төв банк хатуу бодлогыг хэрэгжүүлж тогтвортой бага инфляцийн бодлогыг хэрэгжүүлж үүнд уялдсан төсвийн бодлого явуулна гэдэг асуудалтай учир нь энэ үед төсвийн эрх баригчид[1] засгийн газрын зардлыг өсгөн татварыг бууруулах нь “улс төрийн оноо” авч ирэх алтан боломж болох нь гарцаагүй. Иймээс энэхүү 2 бодлогыг уялдуулж ажиллана гэдэг нь өөрөө учирзүйн алдаанд хүрч байгаа нь тодорхой харагдаж байна. Монголын замбараагүйн хямрал хэзээ дуусах вэ?

[1] Эрх баригчид дараагийн сонгуулийг үргэлж бодолцож байх бөгөөд тэдэнд улс төрийн оноо юу юунаас илүү чухал гэж үздэг Ашигч байдлын тухай Нордхаусын онол



2010/11/17

Цаг төлөвлөлт

Миний бодлоор энэ бол ерөөсөө л цаг төлөвлөлт

Take time to THINK... it is the source of power.
Take time to PLAY... it is the secret of perpetual youth.
Take time to READ... it is the fountain of wisdom.
Take time to PRAY... it is the greatest power of earth.
Take time to LOVE and BE LOVED... it is the God-given privilege.
Take time to BE FRIENDLY... it is the road to happiness.
Take time to LAUGH... It is the music of the soul.
Take time to GIVE... it is too short a day to be selfish.
Take time to WORK... it is the price of success.
Take time to DO CHARITY... it is the key to heaven.

Эх үүсвэр: www.biirbeh.mn

2010/11/14

Дэлхийн банкны тайлан

Удахгүй дэлхийн банкны ээлжит тайланг оруулна.!!!

2009 оноос эргэн харахуй

Би ууг нь энэ сэдвээр нэг нийтлэл бичье гэж бодоод байсийн. Тэгээд Ч.Отгочулуу ахын 2009 оны 9 сард Цахим Өртөөд гаргасан нийтлэлийг уншаад үүнийгээ блогтоо тавий гэж бодлоо.

ДНБ-ий бодит өсөлт ба эдийн засгийн хямралын тодорхойлолт

Монгол Улсын эдийн засгийн бодит өсөлт 2009 оны эхний хагас жилийн байдлаар сөрөг үзүүлэлттэй буюу өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 1.3%-иар буурсан байна. Үүнд аж үйлдвэрийн боловсруулах дэд салбар мөн түүнчлэн барилгын салбарын уналт нөлөөлжээ.
Хэдий Дотоодын Нийт Бүтээгдэхүүний бодит өсөлт сөрөг тодотголтой гарсан ч уналтын хурд нь 2009 оны эхний улиралтай (-4.5%) харьцуулахад эрс саарсан байна. 3-р улиралд ДНБ-ий бодит өсөлт ямар байх нь сонирхол татаж байна. Хэрэв дахин буурсан үзүүлэлттэй гарвал Монгол Улс “албан ёсоор” хямралд орлоо гэж хэлэх үндэстэй. Учир нь макро эдийн засагчид ДНБ-ий бодит өсөлт 3 улирал дараалан сөрөг үзүүлэлттэй гарвал хямрал гэж үздэг жишиг байдаг. Дашрамд дурьдахад, Монгол Улсад “эдийн засгийн хямрал” гэж юуг хэлэх тухай албан ёсны тодорхойлолт байхгүй болно.

2010/11/10

Нэгэн Эссе (нэг зүйлд зориулсан)

1990-ээд оны нийгмийн хувьсгал, түүний дараахь жилүүдэд ардчилсан нийгэм, чөлөөт эдийн засаг, хар зах, ганзагын наймаа гэх үгс галзуурсан мэт хэлэлцэгдэж байсан гэж ээж минь дурсан ярьдгийг би санаж байна. Улс орны байдал үндсээрээ эргэж тэр чөлөөт зах зээл, эдийн засгийн мэдлэг, мэдээллийг олж авах гэж хүмүүс улайран тэмцэж, үр хүүхдээ тэр зүгийн мэдлэгийг эзэмшүүлэх гэж олон гэр бүл хоолоо хугаслан зүтгэж олон эдийн засагчдыг төлөвлөгөөт үеийнх шигээ асар ихээр бэлтгэсэн . Харин одоо тэр цаг ард хоцорч хоёрдугаар үеийн давалгаа буюу өндөр технологи, нарийн мэргэжлийн инженерүүдийн эрин үе нэгэнт ирж бидний үеийн залуус ч ихээхэн шамдан улс орны хөгжилд гар бие оролцохоор мөр зэрэгцэн хөгжиж байна. Гэтэл Хишигбаяр гэдэг хүн яагаад эдийн засаг тэр дундаа санхүүгийн салбарт гүйж явна вэ. Магадгүй, яагаад инженер, мэдээллийн технологи, механикч болоогүй гэж. Элсэлтийн шалгалтын оноо нь уул нь нилээд өндөр байсан биш билүү гэж бодох логик санаа эндээс урган гарч ирж байна. Өнөөдөр Оюутолгойд санхүүч биш сайн гагнуурчин хэрэгтэй гэж Ерөнхий сайд хүртэл хэлж байна лээ. Гэтэл тэр сайн гагнуурчин Монголд алга байдаг. Яагаад? Монгол хүмүүс тийм авъяасгүй юм уу, эсвэл залхуу юм уу. Миний бодлоор тэр хүмүүсийг ирээдүйд сайхан амьдралд баталгаатай хүргэхэд нь өөрийнх эзэмшсэн гагнуурчны мэргэжил гарцаагүй хөшүүрэг болно гэдэг сэдэл, сэтгэгдлийг өгч чадаагүйгээс болсон .Энэ нь эргээд эдийн засгийн орчин, санхүүгийн харилцаа бүрдээгүйээс л шалтгаалсан хэрэг. Магадгүй манай эдийн засаг их сэргэлтийн гэж нэрлэгдэх болсон одоо цагт санхүү, эдийн засгийн зөв зохицуулалт, зөв ойлголт, зөв мэдээлэл гарцаагүй хэрэгтэй байна. Үүнийг хэн тархаах вэ, хэн таниулах вэ? Мэргэшсэн боловсон хүчин чадна. Бид л чадна. Санхүүч нар чадна.

Нөгөө талаас одоо хамгийн хэрэгцээтэй байгаа нарийн мэргэшсэн хүмүүсийг түүнээс ч дутахгүй өндөр зохион байгуулагдсан санхүүгийн тогтвортой байдал, эдийн засгийн таатай орчин бүхий нийгэм өөртөө татаж тэр нийгмийнхээ төлөө ажиллуулж чаддаг нь хууль болоод байна. Иймээс чадварлаг залуус тэдний оюун санааны царын бодит үнэлэмжийг хэн хэзээ Монголд бий болгох вэ гэдэг нэгэн асуулт асуудал болон гарч ирээд байна. Гэвч бидэнд тэр бодит боломж гар сунгах төдийд хүрэх ойрхон иржээ. Энэ нь томоохон уул уурхайн хөрөнгө оруулалтын төсөл, тэр, том дэлхийн тэргүүлэгч РИО ТИНТО гээд Монгол хүнийг дэлхийн жишигт хүргэх, олон улсын тавцанд гаргах , эргээд дэлхийн энгээр амьдрах алтан боломж ойртон ирснийг хараад үнэхээр их урамшиж сууна.

РИО ТИНТО мэтийн аваргууд манайд хөл тавиад байгаа энэ үед тэд бол бидний бодит сурталчилгаа, улс орны эдийн засгийг дэлхийд таниулах тулгуур гарц байх нь дамжиггүй. РИО ТИНТО-ийн хувьцааны үнэ нэг центээр өсөхөд түүний цаана Монголын эдийн засгийн талаар нэг сая хүн сонирхох болно. Үүний үрээр дотоодын байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд гадаад зах зээл дээр гарч хөрөнгө босгох, IPO хийхэд ихээр түлхэц үзүүлэх нь гарцаагүй. Мөн уул уурхай, аялал жуулчлалын салбарыг түлхүү хөгжүүлэх зорилготой байгаа манай улсад ч чухал үр дүнтэй. Нэгэн жишээ хэлье: Сүүлийн үед Олон Улсын Блүүмберг ТV-ээр Монголын тухай мэдээлэл тогтмол цацагдаж хөрөнгийн захын шинжээчид ихээр дүгнэлт өгч анхаарал тавин ажиглах болсон ба үнэлгээний томоохон агентлаг болох Fitch-ээс Монголын зээлийн зэрэглэлийг дээшлүүлэх асуудал яригдаж эхлэсэн.

Мөн энэ их мөнгөн урсгал ингэж ихээр орж ирсэн шигээ буцаад гараад явах магадлал өндөр. Учир нь улс орны хэмжээнд түүнийг шингээх аж үйлдвэрийн салбар төдийлөн хөгжөөгүй байна. Иймээс энэхүү мөнгөн урсгалыг эдийн засгийн дахин эргэлтэнд оруулж ард нийтээр түүний өгөөжөөс хэрхэн хүртэх вэ гэдэг талаар нэгийг бодож хоёрыг тунхаах шаардлагатай болоод байна. Үүний тулд иргэдэд санхүүгийн ойлголтыг хоногшуулах, таниулах тэднийг хувийн санхүүгээ хөтлөх, улмаар үйлдвэрлэл эрхлэх бодит боломжийг тэдэнд нээж өгөх юм. Санхүүгийн зуучлалыг гүнзгийрүүлж дан ганц банкны салбар бус үнэт цаас, хөрөнгийн зах зээлийн хэмжээг эрчимтэй нэмэгдүүлэх, санхүүгийн харилцааг төлөвшүүлэх нийгмийн захиалга бидэнд тулгараад байна. Фридрих Энгельсийн хэлсэнчилэн Санхүүгийн салбарт дэвшил гараагүй цагт бусад салбарт шинэчлэл яриад ч хэрэггүй гэдэг мэргэн үгтэй утга дүйж байна. Эцэст нь “Санхүү бол орон зай цаг хугацаан дахь бодит ёс зүйтэй харилцаа юм” гэж хэлдэг байсан эрдэмтэн багшийнхаа үгээр энэхүү эссэгээ өндөрлөё.

Диплом

Энэ их чухал сэдэв гэнээ..... Учир нь ажлын байран дээр гарахад диплом бичсэн байх их чухал тэр нь тухайн хүүхдийн чадал чансааг бараг л тодорхойлдог шахуу юм байх. Манай зарим найзууд дипломны тал дээр их анхаарч байгаа харагдана. Миний хувьд харин жаахан завгүй байгаа учир энэ талаар бодох чөлөө зав олдохгүй өдийг хүрчлээ. Одооноос их бодож байна лдаа ер нь миний бодлоор ямар нэгэн асуудлыг нухацтай шийдэхийг диплом гэх болов уу гэсэн логик тодорхойлолт өгчөөд байгаа. Тэхээр ЯМАР асуудал гэдэгт хэргийн гол зангилаа байна. 4 жил сурч байгаан хувьд илүү академик юм бичих нь зүйн хэрэг гэхдээ үүнийгээ илүү хөрсөн дээр уялдуулсан байх хэрэгтэй юм шиг.

2010/11/01

Санхүү менежмент хичээлийн илтгэл

Энэхүү илтгэлийг тус хичээл дээр хамтардаг багийнхантайгаа хамтарч хийсэн бөгөөд зарим нэг хүний санал хүсэлтийн дагуу блог дээрээ байршуулсан бөгөөд энэхүү илтгэлээрээ ямар нэгэн санаа бодол болон далд утга санааг харуулаагүй бөгөөд болж өгвөл Public байр суурьнаас хандахыг хичээсэн. Дараагийн удаа Чили улсын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэлийг тавихаар бодож байна.

2010/10/25

Боловсролын систем

Саяхан манай сургуульд Санхүүгийн эконометриксийн шинэ багш Англиас ирсэн юм лдаа. Би тэр хүний хичээлд суух боломж бас олдоод тэгээд хэдэн асуулт асуусан юм. Би манай их сургуулийн систем ямар байна, кредит цагийн тухай, сургалтын төлөвлөгөөний талаар гэх мэт сэдвийг хамран нилээд хором ярилцсаны дараа энэхүү нийтлэлийг бичмээр санагдсан юм. Ер манай Монголын боловсролын тогтолцооны зорилго юу юм болоо Лав л манай 10 жилийн сургуулийн захиралын болон сургуулийн зорилго бол "Номыг нь сурахгүй бол Номхоныг нь сур" өөр олон энээ тэрээ уриа, олимпиад байхгүй амар. Аа харин Их сургууль бол арай жаахан өөр ном сур чадахгүй бол нийгмийн хог битгий бол гэхдээ бас л төстэй шүү өөрөөр хэлбэл нийгмийн хог болгохгүй гээд эдийн засгийн тэр дундаа санхүүгийн ангийн хүүхэд болгонд Монголын Түүх, Философи, Соёл судлал, Гамшгийн менежмент энэ тэр гээд л зүсэн зүйлийн хичээлийг сонгуулж байна гэж хүчилээд л харин мэргэжлийн хичээлүүдийн тоог бол дэндүү олон байна эсвэл ерөөсөө болохгүй гээд хасаад л одоо бүүр 128 аа болиод 120-н кредит болцон амар. Уул нь Их сургууль гэдэг ойлголтод миний бодлоор чанартай олон кредит бүхий цөөн хичээл баймаар гэтэл эсрэгээрээ чанаргүй цөөн кредит бүхий маш олон(замбараагүй) хичээл байх юм. Тэгээд үүний учрыг олохоор зарим нэг мэддэг болов уу гэсэн хүмүүстэй уулзахаар цаанаасаа Нөгөө том яамнаас баталсан нэгж оюутан чиний санал бадгүй гэхийн. Энэ мэтээр манай боловсролын системийн талаар жаахан тиймхэн бодолтой байна даа. Нөгөөтэйгүүр TV радиогоор МСҮТ(мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төв)-д л ор одоо эдийн засагч, хуульч хэрэггүй гээд л өөрөөр хэлбэл Их дээд сургуулиуд угаасаа чанаргүй чи хоолоо олж идэж чадахгүй барахгүй даваа гээд л боловсролын сайд нь байн байн зурагтаар хэлээд л байхын үүнийг жаахан цааш нь бодвол Их дээд сургуулийг бид чанартай болгохгүй харин ч татан буулгаж байна та бүхэн харин бидний хөгжүүлж байгаа МСҮТ рүү ороорой ямаанд бас та нарт мөнгө өгнөөө гэж байгаан болов уу даа. Нэрт эдийн засагч Пол Ромерын бичсэнээр бол нийгмийн хөгжлийг сайн сайхан байлгъя гэвэл боловсролдоо л анхаар Америк ер нь барууны орнуудын 20-р зууны энэ их өндөр хөгжлийн түлхүүр бол иргэдэдээ дунд болон ахлах сургуулийн боловсрол зайлшгүй тэрхүү шатыг алхаагүй бол дараагийн амьдрал бүрхэг гэдгийг ойлгуулж чадсан явдал юм гээд харин 21-р зуунд бид дахин нэг урагшаа алхая гэвэл хүн бүрийн толгойд дээд боловсрол гэдэг ойлголтын хоногшуулах хэрэгтэй гэсэн байсан. Мэдээж үүнийг Монголд шууд хуулбарлан ойлгож болохгүй л дээ гэхдээ бид жаахан наана цаана тай бодож хэт туйлширахгүйгээр асуудалд бодитой хандах хэрэгтэй юм шиг. Жон Хопкинсийн нэрэмжит сургуулийн захирал Билл Борди-гийн хэлсэнээр Америкын нэгдсэн улс дэлхий даяар авьяас чадварын эрэлд явж байна. Тиймээс шилдэг бүхнийг олж авахын тулд бид чадах бүхнээ хийх ёстой гэжээ. Бид дотооддоо гэдсэндээ хөлөө хийлцэж байх хооронд арай гайгүй гэснийг нь цаанаас нь зулгаагаад аваад байна даа. Дэлхий өөрөө даяаршиж байгаа нөхцөлд бид боловсролын тогтолцоогоо жоохон даяаршуулмаар байна даа. Монголын Боловсролын системийн зорилго юу юм болоо...