Хуудас

2011/03/15

Математикын бодит байдал

Математик бол шинжлэх ухааны хаан хэмээн ярьдгийг бид бүгд мэднэ. Одоогийн байдлаар математик бидний амьдралаас 400 орчин жилээр түрүүлж хөгжиж байгаа гэх онолын өгүүлбэрийг сонсож байлаа. Бидний амьдралд хамгийн их хэрэглээтэй шинжлэх ухаан бол математик билээ. Гэхдээ бидний ихэнхи маань математикаас айдаг үүний нэг илрэл нь тоо сайн боддог хүнийг бүгд ухаантай гэж бодно. Математик тэр дундаа функц, функцийн анализийг бол за бараг дунд сургууль, их сургуулийн 2-3 курс хүртлээ бодно, ойлгоно, манарна, сүүлдээ мартаж санаа амарна. Бидний мэддэг ихэнхи функциуд шугаман эсвэл тасралтгүй диффренциалчлагддаг нэг сайхан гөлгөр муруй байдгийг та бүхэн санаж байгаа байх. Тэгвэл бидний харилцааг ямар функциар илэрхийлэх вэ гэдгийг загварчилах гэж бүхий л үеийн загварчлагчид үзээд одоо хүртэл бодит шийдлийг олохгүй л байна. Одоогоор байгаа хамгийн амжилттай байгаа нь Сиддарта Гаутама, Есүс, Мухаммед нарын загвар болов уу. Гэвч төгс биш. Тоон талаасаа олохгүй байгаа учир статистикын шинжлэх ухааны үүсгэж давталт, хэлбэлзэл, харьцаагаар нь магадлал тооцох аргазүйг боловсруулж түүнийгээ нийгмийн шинжлэх ухааны салбаруудтай hybrid маягаар хөгжүүлж шинжилгээний аргачилалуудыг боловсруулж байна.(Бидний мэдэх нь эконометрик байхаа). Гэвч нэг л болохгүй л байна. Эндээс үзэхэд энэ талаар нэг ч онол боловсруулаагүй миний бие зүрхлэн дүгнэлт хийхэд хүний харилцааг загварчлах нь боломжгүй бөгөөд тэдгээрийн нийтлэг шинж дээр тулгуурласан загвар боловсрууллаа ч төдий л үр дүнд хүрэхгүй учир нь аливаа гэнэтийн шокууд нийтлэг биш байдагтай шууд холбоотой. Бид бодитой юм гэхээр тоог шаарддаг хамгийн энгийн жишээ дүн байна A(90<) гээд л A бол аугаа F бол адгийн гэх байдалтай. Эдийн засаг өслөө гэхээд бодитой ярь яг хэдэн хувиар ямар тоогоор гээд л дээр бодсоноор бол бодитой бус байтал хамгийн бодитой юм тоо болоод байх шиг. За би нээх делимма болгох гэсэн санаа алга гол нь харилцаа итгэл, үнэмшил гэдэг орчны хувьд(local) явж явж хамгийн бодитой болов уу. Ер нь бол global бодитой зүйл гэж хэзээ чбайхгүй учир нь хугацаа гэдэг өөрөө өөрчлөгдөх шинж чанартай